ΣΤΕΝΩΣΗ ΑΟΡΤΙΚΗΣ ΒΑΛΒΙΔΑΣ

Η στένωση της αορτικής βαλβίδας αποτελεί μια πολύ σοβαρή πάθηση, η οποία είναι σημαντικό να αντιμετωπίζεται άμεσα ούτως ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος επιδείνωσης της υγείας του ασθενή. Η θεραπεία, που έχουν σήμερα στη διάθεσή τους οι ασθενείς, εξακολουθεί να είναι το χειρουργείο, αλλά οι εξελίξεις στον τομέα της Καρδιοχειρουργικής υπόσχονται εξαιρετικά αποτελέσματα. 

Το Heart Team, η ομάδα καρδιοχειρουργών, επεμβατικών καρδιολόγων, καρδιολόγων με εξειδίκευση στον υπέρηχο, αναισθησιολόγων καρδιάς, αγγειοχειρουργών και ακτινολόγων, έχει φέρει την “επανάσταση” στον τομέα των επεμβάσεων των βαλβίδων. 

Η “ομάδα καρδιάς” ξεχωρίζει γιατί:

• Παρέχει εξατομικευμένες για τον εκάστοτε ασθενή λύσεις, έχοντας αναλύσει διεξοδικά όλο το ιστορικό και τα δεδομένα του.
• Διαθέτει τεχνολογικό εξοπλισμό, ο οποίος δεν είναι ευρέως διαθέσιμος και χαρακτηρίζεται από την καινοτομία που φέρνει στις επεμβάσεις βαλβίδων. 
• Επιδιορθώνει βαλβίδες, θεωρούμενες ανεγχείρητες από άλλες χειρουργικές ομάδες.

Το καινοτόμο Υβριδικό Χειρουργείο στο νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ, στο οποίο ο Δρ. Γρ. Παττακός είναι Αν. Διευθυντής του Τμήματος Διαδερμικών Βαλβίδων, είναι ένα χειρουργείο κορυφαίας τεχνολογίας. Αυτό που το ξεχωρίζει είναι το γεγονός πως συνδυάζει όλες τις δυνατότητες της “κλασικής” χειρουργικής αίθουσας με αυτές που παρέχει ένα αιμοδυναμικό εργαστήριο, επιτρέποντας την πραγματοποίηση της επέμβασης για τη στένωση της αορτικής βαλβίδας, καθώς και όλων των διακαθετηριακών και ελάχιστα επεμβατικών επεμβάσεων καρδιάς.
 

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΟΡΤΙΚΗ ΒΑΛΒΙΔΑ;

Η αορτική βαλβίδα βρίσκεται ανάμεσα στην καρδιά και την αορτή. Η καλή της λειτουργία αφήνει το αίμα να βγει από την καρδιά αλλά δεν του επιτρέπει να ξαναμπεί στην καρδιά με τον λάθος τρόπο (προς τα πίσω), εξασφαλίζοντας έτσι την σωστή ροή προς τα εμπρός.  
 

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΤΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΟΡΤΙΚΗΣ ΒΑΛΒΙΔΑΣ

Στένωση της αορτικής βαλβίδας σημαίνει ότι η βαλβίδα δεν μπορεί να ανοίξει σωστά για να αφήσει το αίμα να βγει από την καρδιά. Η άμεση θεραπεία σε περιπτώσεις ασθενών που έχουν διαγνωστεί με στένωση αορτής είναι πολύ σημαντική, προκειμένου η λειτουργία της καρδιάς να επανέλθει σύντομα στο φυσιολογικό και να αποφευχθεί ένας αιφνίδιος θάνατος, ο οποίος αποτελεί σοβαρό κίνδυνο αν δεν αντιμετωπιστεί σύντομα η στένωση αορτής καρδιάς.  
 

ΑΙΤΙΕΣ

Η πιο συνηθισμένη αιτία για την στένωση της αορτικής βαλβίδας είναι η ασβεστοποίησή της (μαζεύει «άλατα») που γίνεται με το πέρασμα του χρόνου. Κάποιοι άνθρωποι επίσης γεννιούνται με βαλβίδα που είναι ανατομικά διαφορετική (δίπτυχη αορτική βαλβίδα) και αυτή είναι πιο επιρρεπής στο να πάθει στένωση. Επίσης, ο ρευματικός πυρετός που οφείλεται σε λοίμωξη του φάρυγγα με στρεπτόκοκκο θα μπορούσε να προκαλέσει στένωση της βαλβίδας.
 

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Για πολλά χρόνια, ένας ασθενής που θα διαγνωστεί τελικά με στένωση αορτικής βαλβίδας δεν παρουσιάζει κάποιο σύμπτωμα. Η αορτική βαλβίδα αρχίζει να στενεύει προοδευτικά, όσο περνούν τα χρόνια και, από τη στιγμή που θα αρχίσει να εμφανίζει κάποιο σύμπτωμα ο ασθενής, σημαίνει πως η κατάστασή του είναι προχωρημένη. Τα συμπτώματα της στένωσης αορτικής βαλβίδας είναι η εύκολη κόπωση, οι ζαλάδες, ο πόνος στο στήθος, η δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια) και τα «φτερουγίσματα» στην καρδιά. Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι, όταν φτάσει ο ασθενής να είναι συμπτωματικός, το χειρουργείο πρέπει να γίνει άμεσα. Ο ασθενής που δεν χειρουργείται έχει πολύ κακή πρόγνωση.  
 

ΣΕ ΠΟΙΑ ΗΛΙΚΙΑ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ;

Η στένωση αορτικής βαλβίδας είναι πιο συχνή σε ηλικιωμένους μετά τα 70 έτη. Σε περιπτώσεις όπου η στένωση συνδέεται με δίπτυχη αορτική βαλβίδα, ενδέχεται να παρουσιαστούν συμπτώματα και μετά τα 40 ή τα 50 έτη. Το πλάνο θεραπείας, που θα σχεδιαστεί από τον καρδιοχειρουργό, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία του. Επιπλέον, ενδεχόμενα νοσήματα από τα οποία πάσχει θα είναι καθοριστικά για την επιλογή της θεραπείας της στένωσης της αορτικής βαλβίδας.     
 

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διάγνωση της στένωσης αορτής πραγματοποιείται με τη διενέργεια υπερήχου καρδιάς (triplex). Σε κάποιες περιπτώσεις, ενδέχεται να χρειαστεί και ένα stress-echo, προκειμένου να προσδιοριστεί με απόλυτη ακρίβεια η βαρύτητα της στένωσης. 
 

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Για τη θεραπεία της στένωσης αορτικής βαλβίδας δεν υπάρχει κάποια φαρμακευτική αγωγή, που θα μπορούσε ίσως να αναστρέψει ή έστω να επιβραδύνει την εξέλιξή της. Το χειρουργείο αποτελεί τη συνήθη ενδεδειγμένη λύση θεραπείας, κατά το οποία αντικαθίσταται η αορτική βαλβίδα, αλλά δεν είναι η ιδανική θεραπεία για όλες τις περιπτώσεις ασθενών. Πολλές φορές, ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς και νοσημάτων από τα οποία ίσως πάσχει, επιλέγεται η διαδερμική αντικατάσταση - τοποθέτηση της αορτικής βαλβίδας (TAVI ή TAVR). Η “αναίμακτη αντικατάσταση”, όπως αποκαλείται αλλιώς η διαδερμική τοποθέτηση της αορτικής βαλβίδας, όσο προχωρούν οι κλινικές μελέτες και διαφαίνονται τα αποτελέσματα από την επιλογή της, έχει ξεκινήσει σιγά - σιγά να απευθύνεται και σε ασθενείς, στους οποίους μέχρι τώρα συστηνόταν η χειρουργική αντικατάσταση της βαλβίδας.  
 

ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Οι επεμβάσεις βαλβίδων χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, σε επεμβάσεις επιδιόρθωσης ή αντικατάστασης της βαλβίδας. Τα ανατομικά χαρακτηριστικά της βαλβίδας θα καθορίσουν ποια από τις δύο επιλογές θα είναι κατάλληλη για τον κάθε ασθενή. 

Για τη στένωση της αορτικής βαλβίδας απαιτείται αντικατάσταση της βαλβίδας. Η πρώτη απόφαση του ασθενούς και του ιατρού του είναι αν θα επιλεχθεί μηχανική ή βιολογική βαλβίδα (παρακάτω μπορείτε να μάθετε περισσότερες λεπτομέρειες για τα χαρακτηριστικά και τις διαφορές τους). Η αντικατάσταση με μηχανική βαλβίδα απαιτεί χειρουργείο με τομή (στερνοτομή, μίνι-στερνοτομή ή δεξιά μίνι θωρακοτομή), ενώ η βιολογική ή βιοπροσθετική  βαλβίδα μπορεί να τοποθετηθεί είτε με τομή είτε με καθετήρα από το πόδι με τη μέθοδο TAVI. 
 

ΕΠΙΛΟΓΗ ΒΑΛΒΙΔΑΣ

Σε ασθενείς που χρειάζονται αντικατάσταση βαλβίδας, υπάρχει η επιλογή ανάμεσα σε μηχανική (γνωστή και ως μεταλλική) ή βιολογική βαλβίδα (γνωστή και ως βιοπροσθετική αορτική βαλβίδα). 
Η μηχανική (μεταλλική) βαλβίδα μπορεί να λειτουργήσει για πολλές δεκαετίες, αλλά ο ασθενής πρέπει να παίρνει αντιπηκτικά. Ο ασθενής που παίρνει αυτά τα αντιπηκτικά πρέπει να κάνει τακτικό έλεγχο με εξετάσεις αίματος για να βλέπει τα επίπεδα του φαρμάκου στον οργανισμό του. Επίσης, πρέπει να τρώει σταθερές ποσότητες τροφών που περιέχουν βιταμίνη Κ (μπρόκολο, κουνουπίδι, σπανάκι, κτλ). Η τοποθέτηση της μηχανικής βαλβίδας έχει έναν ετήσιο κίνδυνο 1-2% για θρόμβωση της βαλβίδας ή αιμορραγιών οπουδήποτε στο σώμα. Η αντικατάσταση της φυσικής βαλβίδας με μια μεταλλική γίνεται, κατά κανόνα, σε περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι είναι μικρότεροι από 60 χρονών.
Η βιολογική (βιοπροσθετική) βαλβίδα δεν χρειάζεται αντιπηκτικά, αλλά κρατάει περίπου 10 χρόνια κατά μέσο όρο (λιγότερα χρόνια σε νέους ασθενείς και περισσότερα χρόνια σε ηλικιακά μεγαλύτερους ασθενείς). Όταν αρχίσει να δυσλειτουργεί η βιολογική βαλβίδα, αυτό συνήθως γίνεται σταδιακά, παρουσιάζει συμπτώματα ο ασθενής και οδηγείται σε μια δεύτερη επέμβαση είτε με ανοιχτό χειρουργείο είτε με διακαθετηριακή επέμβαση από το πόδι (όπως γίνεται και η απλή στεφανιογραφία). Σημειώνεται πως η βιοπροσθετική βαλβίδα αντικαθιστά συνήθως τη φυσική βαλβίδα ενός ασθενή ο οποίος είναι μεγαλύτερος των 60 ετών. Αυτός είναι ένας κανόνας που ισχύει για το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών, χωρίς όμως να σημαίνει πως δεν μπορούν να υπάρξουν και εξαιρέσεις ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση.

Ο Δρ. Γρ. Παττακός είναι ειδικός στη μέθοδο TAVI και έχει προσκληθεί ως ομιλητής σε διεθνή συνέδρια (ΗΠΑ, Αγγλία, Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, βλ. σελίδα «ομιλίες»)  για να ενημερώσει συναδέλφους για την τεχνική. Επίσης, είναι συνδιοργανωτής του μεγαλύτερου ελληνικού συνεδρίου για αυτά τα θέματα (Transcatheter Heart Valves Greece) στο οποίο συναντώνται οι σημαντικότεροι καρδιολόγοι και καρδιοχειρουργοί από την Ευρώπη και τις Η.Π.Α. για να συζητήσουν όλες τις τελευταίες εξελίξεις που έχουν σημειωθεί στον τομέα των βαλβίδων καρδιάς. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το συνέδριο, μπείτε στο www.thvgreece.com. Προσφέροντας όλες τις υπάρχουσες τεχνικές για την αντικατάσταση της βαλβίδας, Ο Δρ. Παττακός εγγυάται ότι θα γίνει το καταλληλότερο για τον κάθε ασθενή.   

Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον καρδιοχειρουργό Δρ. Γρ. Παττακό μέσω τηλεφώνου ή συμπληρώνοντας τη φόρμα επικοινωνίας. Κλείστε το ραντεβού σας, για να ενημερωθείτε πλήρως σχετικά με τη στένωση της αορτικής βαλβίδας, τον τρόπο που μπορεί να γίνει η διάγνωση, τις μεθόδους για τη θεραπεία της και ό,τι άλλο είναι σημαντικό να γνωρίζετε για τη συγκεκριμένη πάθηση!