ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ – ΕΠΕΜΒΑΣΗ BYPASS

Η στεφανιαία νόσος αποτελεί μια σοβαρή πάθηση, η οποία πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα ώστε να μην προκύψει κάποια επιπλοκή στην υγεία του ασθενή. Σήμερα, χάρη στις εξαιρετικά εξελιγμένες μεθόδους θεραπείας, όπως είναι και η επέμβαση bypass, ο κίνδυνος επιπλοκών ελαχιστοποιείται και το προσδόκιμο ζωής του ασθενή αυξάνεται.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ;

Το μυϊκό σύστημα της καρδιάς τροφοδοτείται με οξυγονωμένο αίμα από τις στεφανιαίες αρτηρίες, αλλά ενδέχεται να υπάρχει κάποια στένωση και να μην επιτρέπεται στο αίμα να περάσει. Στην περίπτωση που υπάρχει στένωση, ο ασθενής πάσχει από στεφανιαία νόσο, η οποία αντιμετωπίζεται κυρίως με bypass καρδιάς.

ΠΩΣ ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ;

Η στένωση των στεφανιαίων αρτηριών μπορεί να δημιουργηθεί εξαιτίας πολλών διαφορετικών παραγόντων. Μερικοί από τους πιο συχνούς λόγους είναι οι εξής:

• υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση)
• κάπνισμα
• αυξημένη χοληστερίνη
• σακχαρώδης διαβήτης
• άγχος
• οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου (κληρονομικότητα)

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ

Ο πόνος στο στήθος, ο οποίος προκύπτει κατά κύριο λόγο με την κούραση, αποτελεί το βασικότερο από τα συμπτώματα που έχουν συνδεθεί με τη στεφανιαία νόσο. Στις γυναίκες και τους διαβητικούς ενδέχεται να μην παρατηρηθεί το συγκεκριμένο σύμπτωμα, αλλά μια σειρά από ορισμένα άλλα, όπως τα παρακάτω:

• ναυτία
• ζαλάδα
• δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια)
• βάρος στο στήθος

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Η αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου πρέπει να είναι άμεση και να γίνει με τον σωστό τρόπο, ανάλογα πάντα και με την περίπτωση του εκάστοτε ασθενή, ούτως ώστε να μην προκύψει έμφραγμα του μυοκαρδίου ή άλλες επιπλοκές στην υγεία του ασθενή. Στην περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο, ο κίνδυνος να νεκρωθεί ένα μεγάλο μέρος της καρδιάς και να δυσκολευτεί στο έργο της η καρδιά αυξάνεται επικίνδυνα για τον ασθενή.

ΜΕΘΟΔΟΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ

Η στεφανιαία νόσος μπορεί να αντιμετωπιστεί με δύο διαφορετικές μεθόδους θεραπείας. Η πρώτη είναι η αορτοστεφανιαία παράκαμψη, το γνωστό σε όλους bypass, και η δεύτερη είναι η αγγειοπλαστική ή το “μπαλονάκι”, όπως είναι ευρύτερα γνωστό, με τη χρήση stent.

Ο χειρουργός μπορεί, επίσης, να επιλέξει αν θα πραγματοποιήσει την επέμβαση με πάλλουσα καρδιά ή με τη χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας. Συνήθως, η μέθοδος της πάλλουσας καρδιάς δεν επιλέγεται για ασθενείς με στενώσεις πολλών αρτηριών, τη λεγόμενη νόσο των 3 αγγείων, οπότε χρησιμοποιείται πλέον σε ασθενείς όπου δεν μπορεί να γίνει χρήση της εξωσωματικής κυκλοφορίας.

BYPASS ΚΑΡΔΙΑΣ

Το bypass καρδιάς ή αορτοστεφανιαία παράκαμψη προτιμάται κυρίως σε περιπτώσεις ασθενών με στένωση πολλών αρτηριών («νόσο τριών αγγείων»), καθώς και στη στένωση της κύριας αρτηρίας της καρδιάς, γνωστή και ως «στέλεχος». Οι διαβητικοί ασθενείς φαίνεται πως επωφελούνται περισσότερο από το bypass, καθώς πρόκειται για μια νόσο που επηρεάζει κατά μήκος όλη την αρτηρία στις περισσότερες περιπτώσεις. Για την παράκαμψη της στένωσης των στεφανιαίων αρτηριών γίνεται χρήση άλλων αγγείων του σώματος (φλεβών και αρτηριών). Ο χειρουργός μπορεί να επιλέξει ανάμεσα στην αριστερή μαστική αρτηρία, τη δεξιά μαστική αρτηρία, την κερκιδική αρτηρία και τη σαφηνή φλέβα. Η χρήση των αρτηριών προτιμάται για το bypass, αλλά ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν μόνο σε μεγάλες στενώσεις για καθαρά τεχνικούς λόγους.

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ

Το bypass απαιτεί γενική αναισθησία και συνήθως πραγματοποιείται μέσω μιας μακράς τομής στο στήθος. Στη συνέχεια, έχουμε εκτροπή της ροής του αίματος μέσω της εξωσωματικής κυκλοφορίας και ο καρδιοχειρουργός, κατά μήκος του στέρνου, κόβει το κέντρο του στήθους. Αφού ανοιχτεί το στήθος και γίνει χρήση της εξωσωματικής κυκλοφορίας, έχουμε προσωρινή διακοπή της καρδιακής λειτουργίας. Το επόμενο βήμα είναι να ληφθεί ένα τμήμα υγιούς αιμοφόρου αγγείου, είτε από το πόδι είτε από το εσωτερικό του θωρακικού τοιχώματος και να συνδεθούν τα άκρα του κάτω και πάνω από τη στένωση στη στεφανιαία αρτηρία, έτσι ώστε το αίμα, έχοντας παρακάμψει το τμήμα με τη στένωση, να οδηγηθεί στη καρδιά.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

Η προετοιμασία για ένα bypass καρδιάς περιλαμβάνει 4 σημαντικά κεφάλαια, τα οποία θα αναλυθούν αμέσως από κάτω.

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ

Μετά από ένα τέτοιο χειρουργείο, είναι φυσιολογικό να παρατηρείται αναιμία ή και χαμηλός αιματοκρίτης στον ασθενή και η καρδιά χτυπά πολύ πιο γρήγορα, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι αυξημένες ανάγκες του οργανισμού του ασθενή για οξυγόνο. Παρά το γεγονός ότι, με τη χρήση ειδικών μηχανημάτων, γίνεται συλλογή αίματος κατά τη διάρκεια του χειρουργείου και αποφεύγεται κατά το δυνατόν η αύξηση της κούρασης και της αδυναμίας του ασθενή, η ανάγκη για διαθέσιμο αίμα παραμένει. Συνεπώς, μέρος της προετοιμασίας ενός τέτοιου χειρουργείου αποτελεί και η συγκέντρωση 3 - 8 μονάδων αίματος με τη βοήθεια συγγενών και φίλων του εκάστοτε ασθενή.

ΔΙΑΚΟΠΗ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

Για 7 με 10 μέρες πριν την πραγματοποίηση της επέμβασης, ο ασθενής θα πρέπει να έχει διακόψει τη λήψη διαφόρων αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων, που ενδεχομένως λαμβάνει. Λόγω του κινδύνου αιμορραγίας, θα πρέπει να αποφύγει τη λήψη ασπιρίνης και παρόμοιων φαρμάκων. Ο καρδιοχειρουργός θα φροντίσει να ενημερώσει λεπτομερώς τον ασθενή ως προς αυτό.

ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Είναι πολύ σημαντικό, επίσης, ο ασθενής να σταματήσει το κάπνισμα αμέσως. Ο λόγος είναι πως οι πνεύμονες ενός καπνιστή συσσωρεύει εκκρίσεις, οι οποίες είναι εξαιρετικά δύσκολο να απομακρυνθούν μετά το πέρας της χειρουργικής επέμβασης αφενός και αφετέρου δυσκολεύουν σε μεγάλο βαθμό την ανάρρωση του ασθενή.

ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Βασικό κεφάλαιο της προετοιμασίας κάθε χειρουργείου αποτελεί η πραγματοποίηση του απαραίτητου προεγχειρητικού ελέγχου, πάντα σύμφωνα με τις υποδείξεις του καρδιοχειρουργού και τις συγκεκριμένες ανάγκες του εκάστοτε ασθενή. Ο προεγχειρητικός αυτός έλεγχος γίνεται τις προηγούμενες 7 με 10 μέρες πριν το bypass καρδιάς. Έχοντας μαζί του το υπερηχογράφημα καρδιάς, τη στεφανιογραφία και τη λίστα της φαρμακευτικής αγωγής που λαμβάνει, υποβάλλεται σε γενικές αιματολογικές εξετάσεις και εξετάσεις ούρων. Ακόμα, θα κάνει μια ακτινογραφία θώρακος, ενώ ένας πνευμονολόγος και αναισθησιολόγος θα κάνουν επίσης ορισμένες εξετάσεις στον ασθενή. Οι παραπάνω εξετάσεις θα δείξουν αν υπάρχει ανάγκη και για ορισμένες επιπλέον εξετάσεις.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ

Η συνολική διάρκεια της εγχείρησης bypass δεν μπορεί να προϋπολογιστεί επακριβώς, καθώς κάθε περίπτωση ασθενή είναι μεμονωμένη. Για την πλειονότητα των επεμβάσεων υπάρχει ένα ελάχιστο διάστημα 4 ωρών και ένα μέγιστο 5 ωρών, στις οποίες υπολογίζεται και ο χρόνος που απαιτείται προκειμένου να γίνει η προετοιμασία του χειρουργείου, ο οποίος κυμαίνεται συνήθως στα 45 με 60 λεπτά.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Μετά την επέμβαση, ο ασθενής θα πρέπει να εισαχθεί για μία με δύο ημέρας στη ΜΕΘ, όπου θα παρακολουθούνται η καρδιά, η αναπνοή, η αρτηριακή πίεση και άλλα ζωτικά του σημεία. Σε μία εβδομάδα, κατά κανόνα, παίρνει εξιτήριο και μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του. Η ανάρρωσή του, που σημαίνει επιστροφή στη δουλειά του, άσκηση και επιστροφή στη σεξουαλική δραστηριότητα, συμβαίνει συνήθως στις 4 με 6 εβδομάδες. Αξίζει να σημειωθεί πως η πλειονότητα των ασθενών δεν εμφανίζει κάποιο σύμπτωμα για 10 με 15 χρόνια μετά την επέμβαση. Τέλος, σύμφωνα πάντα με τις υποδείξεις του καρδιοχειρουργού, θα συζητηθεί το πρόγραμμα διατροφής που θα πρέπει να ακολουθεί ο ασθενής μετά από την εγχείρηση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΙΑ ΕΠΕΜΒΑΣΗ;

Μετά τη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου είναι σημαντικό να πραγματοποιηθεί επέμβαση. 4 από τις πλέον ενδεικτικές περιπτώσεις, όπου πρέπει να επισπευσθεί η επέμβαση είναι οι εξής:

• ύπαρξη σοβαρού πόνου στο στήθος, ακόμα και αν συμβεί στη διάρκεια ελαφριάς αθλητικής δραστηριότητας ή σε κατάσταση ηρεμίας
• ύπαρξη στένωσης της αριστερής κύριας στεφανιαίας αρτηρίας, η οποία είναι υπεύθυνη για την παροχή του μεγαλύτερους μέρους του αίματος στην αριστερή κοιλία
• ύπαρξη περισσότερων της μίας στεφανιαίας αρτηρίας, που εμποδίζουν τη σημαντικότερη κοιλότητα της καρδιάς,η οποία είναι η αριστερή κοιλία, από το να λειτουργεί με τον σωστό τρόπο
• ύπαρξη κάποιας αρτηριακής απόφραξης, για την οποία είτε η αγγειοπλαστική δεν αποτελεί ιδανική μέθοδο θεραπείας είτε έχει ήδη πραγματοποιηθεί αγγειοπλαστική κατά το παρελθόν, αλλά χωρίς την απαραίτητη επιτυχία

ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ

Η αγγειοπλαστική διενεργείται στην περίπτωση που παρατηρηθούν κατά τη στεφανιογραφία βλάβες στα στεφανιαία αγγεία. Στόχος της αγγειοπλαστικής είναι να αποκατασταθεί η ροή του αίματος, μέσω της διάνοιξης των στενώσεων στη στεφανιαία αρτηρία από θρόμβους ή μεγάλες αθηρωματικές πλάκες.

Η αγγειοπλαστική γίνεται με τη χρήση τοπικής αναισθησίας στην περιοχή που εισάγεται ο καθετήρας, ο οποίος προωθείται προς τη στεφανιαία αρτηρία όπου παρατηρείται η στένωση. Στη συνέχεια, προωθείται ο οδηγός σύρματος στο εσωτερικό της στένωσης και, έπειτα, ο καθετήρας με το ειδικό μπαλονάκι στο άκρο του, ο οποίος φουσκώνει με υγρό όταν φτάσει στο σημείο της στένωσης. Το αποτέλεσμα είναι η συμπίεση της αθηρωματικής πλάκας και η διάνοιξη της αρτηρίας όπου έχει εντοπιστεί στένωση.

Μετά την απόσυρση του καθετήρα, προωθείται ένα stent. Πρόκειται για έναν καθετήρα - μπαλονάκι με ένα συμπιεσμένο μεταλλικό πλέγμα γύρω από την επιφάνειά του. Ενώ διατάσσεται το μπαλονάκι, εκπτύσσεται το στεντ, το οποίο παραμένει στο σημείο που παρατηρείται βλάβη αφού έχει απομακρυνθεί το μπαλονάκι και ο αυλός του αγγείου διατηρείται ανοιχτός. Τέλος, το stent τοποθετείται εντός της αρτηρίας.

Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον Δρ. Γρηγόριο Παττακό μέσω τηλεφώνου ή συμπληρώνοντας τη φόρμα επικοινωνίας. Κλείστε το ραντεβού σας και ενημερωθείτε σχετικά με τη δική σας περίπτωση. Μάθετε από τον καρδιοχειρουργό σχετικά με το ποια είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία για εσάς, πώς γίνεται το bypass και η αγγειοπλαστική, ποια είναι τα ποσοστά επιτυχίας για κάθε μέθοδο θεραπείας, ποιο το κόστος τους, ποιο είναι το προσδόκιμο ζωής για ασθενείς που πάσχουν από στεφανιαία νόσο και ό,τι άλλο είναι σημαντικό να γνωρίζετε!